عقد سلف

 تعريف عقد سلف ( معامله سلف ) :

معامله سلف عبارت است از پيش خريد نقدي محصولات واحدهاي توليدي به قيمت معين ، بر اين اساس يكي از روشهايي كه به منظور تامين قسمتي از سرمايه درگردش واحدهاي توليدي‌بكار گرفته مي شود ( اعم از اينكه مالكيت آنها متعلق به شخص حقيقي يا حقوقي باشد) پيش خريد نقدي محصولات آنها است .

شرايط متقاضي : 
متقاضي معامله سلف با بانك بايد حائز شرايط زير باشد :

1. پيش فروش كننده كالا ، واحد توليدي در بخشهاي صنعت ، معدن و كشاورزي باشد .
2. راساً توليد كننده كالاي مورد معامله سلف باشد .
3.  وسائل و امكانات توليد كالاي مورد معامله را داشته باشد .
4. كليه مدارك لازم براي انجام عمليات موضوع معامله سلف را ارائه نمايد .

شرايط اعطاي تسهيلات 

پس از دريافت تقاضاي كتبي مشتري برگ درخواست استفاده از تسهيلات سلف حسب مورد براي اشخاص حقيقي يا حقوقي در اختيار متقاضي قرارداده مي شود تا برگ مذكور را در دو نسخه با كمال دقت تكميل و پس از امضا همراه مدارك مورد لزوم به بانك تسليم نمايد . امضاي متقاضي در ذيل برگ درخواست بايستي مطابق نمونه امضاي مسلم الصدور وي بوده و به گواهي شعبه برسد .
پس از بررسي و حصول اطمينان از اينكه‌به تمام سوالات مندرج در برگ درخواست بطور كامل پاسخ داده شده است ، نسبت به كسب اطلاعات‌در خصوص متقاضي اقدام مي گردد .
واحدها بعد از كسب و جمع آوري مدارك و اطلاعات مورد نياز ، با ملحوظ نمودن نكات ذيل نسبت به بررسي تقاضاي مشتري اقدام مي نمايند .
الف ـ متقاضي ، خود توليد كننده محصول مورد معامله باشد .
ب ـ واحد توليدي متقاضي بايد داير و در مرحله بهره برداري باشد و در مورد محصولات كشاورزي ، بايستي متقاضي كشاورز بوده و از امكانات لازم ( زمين ، باغ و ابزار كار ) براي توليد محصول مورد معامله برخوردار باشد .
ج ـ مشخصات كمي و كيفي محصول مورد معامله سلف تعيين شده باشد . اين مشخصات عمدتاً عبارتند از : نوع ، مقدار ، تعداد ، وزن ، مشخصات فني و كيفيت محصول و ساير مشخصات متعارف و معمول ديگر كه ذكر هر يك از آنها در تعيين قيمت محصول مورد معامله موثر مي باشد .
د ـ محصول مورد معامله بايد داراي كيفيت مناسب و مطلوب باشد . بعبارت ديگر از نوع مرغوب بوده و بازار فروش داشته و سهل البيع باشد.
هـ ـ فروش محصول مورد معامله انحصاري و يا مشمول محدوديتهاي ناشي از وضع مقررات خاص نبوده و خريدار آن انحصاري نباشد مگر اينكه پيش بيني هاي لازم براي فروش آن بعمل آمده باشد .
وـ تاريخ و محل تحويل محصول مورد معامله تعيين شده باشد . در اين مورد بايد توجه شود كه تاريخ تحويل بيشتر از مدت زمان يك دوره توليد و حداكثر شش ماه نباشد و يا زمان تحويل طوري تعيين شود كه با توجه به نوع محصول ، تقاضاي خريد براي آن كاهش يافته و يا اينكه ارزش محصول به حداقل قيمت خود رسيده باشد . بعبارت ديگر تاريخ تحويل طوري تعيين گردد كه محصول ، رونق بازار خود را از دست نداده باشد.
محل تحويل بايد طوري تعين شود كه حمل و نقل كالاي موضوع معامله به آنجا به آساني ميسر گردد و در صورت لزوم موجبات نگهداري و حفاظت محصول مورد معامله فراهم شود . چنانچه حمل محصول از جائي به جاي ديگرضروري‌باشدهزينه مربوط بايد در تعيين قيمت پيش خريد محصول در نظرگرفته شود .
زـ محصول مورد معامله در زمان تحويل ، به بهاي پيش بيني شده براي فروش ( حداقل معادل مبلغ قرارداد و سود مورد انتظار) خريدار داشته باشد .
ح ـ محصول در زمان تحويل سريع الفساد نباشد . در صورتي كه محصول سريع الفساد و يا فاسد شدني باشد قبل از اقدام به معامله پيش بيني هاي لازم جهت نگهداري ، حفاظت و جلوگيري از فساد آن شده باشد .
ط ـ قيمت پيشنهادي متقاضي براي پيش فروش محصول با قيمت فروش نقدي آن در زمان ارائه برگ درخواست و يا زمان عقد قرارداد مقايسه گردد و كمتر از آن باشد . قيمت سلف طوري بايد تعيين شود كه پس از فروش كالا ، ما حصل فروش از مجموع مبلغ پرداختي و سود مورد انتظار بانك و هزينه هاي حمل و نقل ، نگهداري و ساير هزينه هاي فروش كمتر نشود .
ي ـ اطمينان حاصل شود كه متقاضي در موعد مقرر ، محصول مورد معامله را تحويل خواهد داد .
ك ـ درخواست و نياز مالي متقاضي براي توليد همان محصول مورد معامله باشد .
ل ـ واحدها مكلفند بمنظور حسن اجراي تعهدات فروشنده از وي تامين كافي اخذ نمايند .
م ـ پس از بررسي هاي لازم در صورتي كه درخواست متقاضي مورد تائيد و تصويب قرار گرفت ، قرارداد سلف منعقد مي گردد .
ن ـ واحدها مكلفند در قرارداد سلف قيد نمايند كه قراردد مذكور بر اساس توافق طرفين در حكم اسناد لازم الاجرا و تابع آئين نامه اجرايي اسناد رسمي مي باشد .
س ـ معاملاتي كه طبق قوانين و مقررات موضوعه در مورد وثائق دريافتي بايد در دفاتر اسنادي رسمي انجام شوند ، كماكان طبق تشريفات مربوط انجام خواهد شد .

شرايط محصول :‌
محصولات توليدي موضوع معامله سلف بايستي داراي شرايط زير باشند :
الف ـ كالاي مورد معامله بايد با توجه به روشهاي متداول توليد و سوابق امر از كيفيت مناسب و مطلوب برخوردار باشد .
ب ـ كالاي موضوع معامله سلف بايد در زمان تحويل سهل البيع بوده و فاسد شدني نباشد مگراينكه اقدامات ضروري جهت جلوگيري از فساد پذيري در فاصله زماني تحويل و فروش كالاي مورد معامله به موقع بعمل آمده و تدابير لازم اتخاذ گرديده باشد .
منظور از سهل البيع بودن كالا آن است كه واحدهاي بانك ، هنگام پيش خريد ، اطمينان حاصل نمايند كه محصولات توليدي مورد معامله در زمان تحويل با توجه به مبلغ قرارداد و سود مورد انتظار قابل فروش باشد .

 مدارك مورد نياز و هزينه ها 
مدارك مورد نياز : 
الف ـ در صورتيكه متقاضي داراي پرونده عمومي نزد شعبه باشد : 
۱ ـ برگ درخواست استفاده از تسهيلات سلف‌حسب مورد براي اشخاص حقيقي و حقوقي كه در آن مشخصات كامل واحد توليدي و محصول مورد معامله ، زمان تحويل ، قيمت نقدي و عمده فروشي محصول در زمان درخواست انجام معامله‌،برآورد قيمت فروش محصول در سررسيد قرارداد ، محل تحويل ، وثائق و تضمينات قيد شده باشد .
۲-  مدارك و مجوزهاي لازم براي پيش خريد محصولات واحدهاي صنعتي ، معدني و يا كشاورزي
( مبني بر اينكه متقاضي داراي واحد توليدي و يا كشاورزي داير بوده و از امكانات لازم براي توليد محصول مورد معامله برخوردار است ) .
۳ ـ  اطلاعات لازم در مورد كميت و كيفيت محصول واحد توليدي و يا كشاورزي متقاضي و اينكه محصول داراي كيفيت مناسب و مطلوب بوده ، سريع الفساد نبوده و فروش آن نيز انحصاري نباشد .
۴ ـ اطلاعات مربوط به قيمت عمده فروشي نقدي كالاي مورد معامله .
۵ ـ مدارك و اطلاعات لازم در مورد واحد توليدي متقاضي ( مبني بر اينكه توان و امكانات توليد كالاي مورد معامله را داشته و نياز مالي آن براي توليد همان محصول مورد معامله باشد ) .
۶ ـ  فتوكپي اسناد مالكيت وثائق و تضمينات
۷ ـ آخرين صورت مجلس ارزيابي وثائق و تضمينات .
۸ ـ  بيمه نامه وثائق و تضمينات بنفع و بنام بانك .
۹ ـ مصوبه انجام معاملات سلف
۱۰ ـ قرارداد منعقده معامله سلف

۱۱ ـ يك نسخه از كليه اسناد حسابداري و انتظامي از بدو انعقاد قرارداد تا مرحله واريز و تصفيه آن
۱۲ ـ ساير مدارك و مجوزهايي كه بنظر مرجع تصويب كننده تسهيلات اعطايي اخذ و نگهداري آنها ضروري است .
در صورتيكه متقاضي‌شخص‌حقيقي‌ياحقوقي‌بوده وفاقدپرونده‌عمومي نزد شعبه باشد علاوه بر مدارك فوق حسب مورد اخذ و نگهداري مدارك زير نيز در پرونده معاملاتي وي ضروري است .
۱۳ ـ  اطلاعات اخذ شده درباره متقاضي از طريق اداره اطلاعات اعتباري و يا اداره امور شعب متبوع يا شعبه مربوط .
۱۴ ـ  اوراق اطلاعات اخذ شده از ساير منابع .
۱۵ ـ  فتوكپي پروانه كسب معتبر متقاضي ( تطبيق شده با اصل توسط شعبه )‌
۱۶ ـ  فتوكپي اسناد مربوط به مالكيت ملك يا سرقفلي يا اجاره نامه معتبر محل كار متقاضي .
۱۷ ـ اصل برگ امضاء مسلم الصدور متقاضي .
۱۸ ـ شماره حساب سپرده قرض الحسنه جاري متقاضي   و تاريخ افتتاح آن
۱۹ ـ شماره حساب سپرده قرض الحسنه پس انداز و تاريخ افتتاح آن
۲۰ ـ فتوكپي كليه صفحات شناسنامه متقاضي و در مورد شخص حقوقي ، فتوكپي شناسنامه اعضاء هيئت مديره و مديرعامل شركت .
۲۱ ـ يك قطعه آخرين عكس متقاضي و در خصوص شخص حقوقي ، يك قطعه آخرين عكس هيئت مديره و مديرعامل شركت .
در خصوص اشخاص حقوقي فاقد پرونده عمومي نزد شعبه نيز مدارك و مستندات ذيل بايد اخذ و در پرونده معاملاتي آنها نگهداري شود .
۲۲ ـ  فتوكپي اساس نامه شركت ممهور به مهر اداره ثبت شركتها .
۲۳ ـ  فتوكپي شركت نامه ( در خصوص شركت غير سهامي )
۲۴ ـ  روزنامه رسمي حاوي ثبت شركت در اداره ثبت شركتها .
۲۵ ـ روزنامه رسمي حاوي ثبت آخرين تغييرات در اركان شركت .
۲۶ ـ روزنامه رسمي حاوي ثبت آخرين تغييرات و انتخاب هيئت مديره و مديرعامل و صاحبان امضا مجاز شركت .
۲۷ ـ  ليست سهامداران عمده شركت و تعداد و درصد سهام متعلق به آنها .
۲۸ ـ   گزارش بازرس قانوني و حسابرس شركت مربوط به سه دوره مالي گذشته ( در خصوص شركتهاي وابسته و تحت پوشش موسسات دولتي و شركتهاي پذيرفته شده در بورس سهام و اوراق بهادار )‌
۲۹ ـ آخرين اظهارنامه مالياتي شركت ممهور به مهر اداره دارائي محل .

هزينه هاي احتمالي : 
حمل ونقل ،‌انبارداري ، بيمه و ساير هزينه هاي مربوطه پس از تحويل كالا .