لطفا چند لحظه صبر کنید ...
از اینجا از سرویس جدید وام‌چی استفاده کنید

برای دریافت جدیدترین مقالات مشابه مقاله‌ای که خواندید، ایمیل خود را وارد کنید.

بانک مرکزی را که سیاست گذار مالی و اقتصادی کشورمان است را بشناسیم

  • 0
  • 20/07/05
  • خواندن: 12 دقیقه
بانک مرکزی جمهوری اسلامی نامی آشنا می باشد که تمام ما در تلویزیون ساختمان آن را دیده ایم و در این روزهای طوفانی قیمت دلار و سکه چشم به تحرکش بسته ایم. در این مطلب تعریف کلی از بانک مرکزی و محدوده فعالیت هایش را با هم مرور می کنیم.
بانک مرکزی

بانک مرکزی

بانک مرکزی به نهادی اطلاق می‌شود که مسئولیت کنترل سیستم پولی کشور را عهده‌دار است.

وظیفه کلی بانک مرکزی

بانک مرکزی یک بانک تجاری نیست و نرخ بهره، میزان پول در گردش، تورم و حتی بیکاری و توزیع درآمد را می‌تواند در اهداف فعالیت خود قرار دهد.

تعریف بانک مرکزی و کارکرد متفاوت در دنیا

در برخی از کشورها مانند کشورمان ایران این بانک به عنوان بازوی پولی دولت عمل می‌کند، ولی در برخی از کشورها این بانک مستقل از دولت و سیاست‌های دوره‌ای دولت‌ها به اهداف کلان خود می‌پردازد. درجه استقلال بانک‌های مرکزی از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.

‌ماده ۱۱ در مورد وظایف بانک مرکزی
بانک‌ مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان تنظیم‌کننده نظام پولی و اعتباری کشور، موظف به انجام وظایف زیر می‌باشد:

‌الف – انتشار اسکناس و سکه‌های فلزی رایج کشور، طبق مقررات قانون.
ب – نظارت بر بانک ها و مؤسسات اعتباری، طبق مقررات قانون.

قانون ارزی در دست بانک مرکزی
ج – تنظیم مقررات مربوط به معاملات ارزی و تعهد یا تضمین پرداخت های ارزی با تصویب شورای پول و اعتبار و همچنین نظارت بر معاملات‌ ارزی.

نظارت بر معاملات طلا
‌د – نظارت بر معاملات طلا و تنظیم مقررات مربوط به این معاملات با تصویب هیئت وزیران.
ه – نظارت بر صدور و ورود پول رایج ایران و تنظیم مقررات مربوط به آن با تصویب شورای پول و اعتبار.

ماده ۱۲در مورد وظایف بانک مرکزی چه می گوید
بانک ‌مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان بانکدار دولت، موظف به انجام وظایف زیر است:

‌الف – نگاهداری حساب های وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت، شرکت های دولتی، شهرداری ها و همچنین مؤسساتی که بیش از‌ نصف سرمایه آنها متعلق به وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شرکت های دولتی و یا شهرداری ها می‌ باشند.

عملیات بانکی بانک ها

  • انجام تمام عملیات بانکی‌ آنها در داخل و خارج از کشور
    ب – فروش و بازپرداخت اصل و بهره انواع اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه به عنوان عامل دولت و واگذاری این عاملیت به افراد و یا مؤسسات ‌دیگر.
    ج – نگاهداری تمام ذخائر ارزی و طلای کشور.
    ‌د – نگاهداری وجوه ریالی صندوق بین‌المللی پول و بانک بین‌ المللی ترمیم و توسعه و شرکت مالی بین‌المللی و مؤسسه بین‌المللی توسعه و ‌مؤسسات مشابه یا وابسته به این مؤسسات.
    ه – انعقاد موافقت‌نامه پرداخت در اجرای قراردادهای پولی و مالی و بازرگانی و ترانزیتی بین دولت و سایر کشورها.

درآمد شهرداری ها کجا می رود؟

وزارتخانه ‌ها و شهرداری ها و شرکت های دولتی و مؤسسات مذکور در بند «الف» ماده ۱۲، مکلفند وجوهی را که در اختیار دارند منحصراً نزد ‌بانک ‌مرکزی نگاهداری نمایند و تمام عملیات بانکی خود را منحصراً توسط بانک ‌مرکزی جمهوری اسلامی ایران انجام دهند و اطلاعاتی که بانک ‌مرکزی جمهوری اسلامی ایران در ‌انجام وظایف خود از آنها بخواهد، در اختیار آن بگذارند.

اختیارات بانک مرکزی در ماده ۱۳

بانک‌مرکزی جمهوری اسلامی ایران دارای اختیارات زیر می‌باشد:

– دادن وام و اعتبار به وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی با مجوز قانونی.
– تضمین تعهدات دولت و وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی با مجوز قانونی.
– دادن وام و اعتبار و تضمین وام و اعتبارات اعطایی به شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ ها و به مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری‌ ها ‌با تأمین کافی.
– تنزیل مجدد برات ها و اسناد بازرگانی کوتاه مدت بانک ‌ها و دادن اعتبار به بانک ها با تأمین کافی.

طرف حساب دولت های خارجی
– خرید و فروش اسناد خزانه و اوراق قرضه دولتی و اوراق قرضه صادر شده از طرف دولت‌ های خارجی یا مؤسسات مالی بین‌المللی معتبر.
– خرید و فروش طلا و نقره.
– افتتاح و نگاهداری حساب جاری نزد بانک های خارج و یا نگاهداری حساب بانک های داخل و خارج نزد خود و انجام تمام عملیات مجاز بانکی ‌دیگر و تحصیل اعتبارات در داخل و خارج به حساب خود و یا به حساب بانک ‌های داخل.

وام به وزارتخانه ها

دادن وام، اعتبار، تضمین وام و اعتبارات اعطایی به وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی، موکول به تضمین وزارت امور اقتصادی و دارایی است.

نظارت بانک مرکزی در ماده ۱۴
بانک‌ مرکزی در حسن اجرای نظام پولی کشور می‌تواند به شرح زیر در امور پولی و بانکی دخالت و نظارت کند:

– تعیین نرخ رسمی تنزیل مجدد و بهره وام ها  که ممکن است برحسب نوع وام و اوراق و اسناد، نرخ های مختلف تعیین شود.
– تعیین نسبت دارایی ‌های آنی بانک‌ ها به تمام دارایی‌ ها یا به انواع بدهی‌های آنها، برحسب نوع فعالیت بانک‌ها یا سایر ضوابط، به تشخیص بانک ‌مرکزی.

تعیین نرخ بهره سپرده بانک ها
– تعیین نسبت و نرخ بهره سپرده قانونی بانک ها نزد بانک ‌مرکزی جمهوری اسلامی ایران که ممکن است برحسب ترکیب و نوع فعالیت بانکها، نسبت ‌های متفاوتی ‌برای آن تعیین شود؛ ولی در هر حال این نسبت از ۱۰ درصد کمتر و از ۳۰ درصد بیشتر نخواهد بود.

برای انجام فعالیت های بانکی
– تعیین میزان حداقل و حداکثر بهره و کارمزد دریافتی و پرداختی بانک‌ ها.

اندوخته بانک ها
– تعیین نسبت مجموع سرمایه پرداخت شده و اندوخته بانک ها به انواع دارایی ها.
– تعیین حداکثر نسبی تعهدات ناشی از افتتاح اعتبار اسنادی، ظهرنویسی یا ضمانت ‌نامه‌ های صادر از طرف بانک‌ها و نوع و میزان وثیقه این ‌قبیل تعهدات.

تعیین معاملات مهم فروش اقساطی کل بانک ها
– تعیین شرایط معاملات اقساطی که اعتبار آن از طرف بانک‌ها تأمین می‌شود.

قوانین افتتاح حساب
– تعیین مقررات افتتاح حساب جاری و پس‌انداز و سایر حساب ها
– تعیین نوع و میزان جوایز و هرگونه امتیاز دیگری که برای جلب سپرده‌ های جاری یا پس‌انداز، از طرف بانک ‌ها عرضه می ‌‌شود و تعیین ضوابط ‌برای تبلیغات بانک ها
– رسیدگی به عملیات و حساب‌ ها و اسناد و مدارک بانک ‌ها و اخذ هرگونه اطلاعات و آمار از بانک ها، با توجه به لزوم حفظ اسرار حرفه‌ای.

اختیار نهی بانک ها
– محدود کردن بانک‌ ها به انجام یک یا چند نوع از فعالیت‌های مربوط به طور موقت یا دائم.

  • مانند عدم دریافت اقساط سه ماه وام ها در بحران

تعیین سرنوشت گردش مالی

– تعیین نحوه مصرف وجوه سپرده‌ های پس‌انداز و سپرده‌ های مشابه نزد بانک ‌ها.
– تعیین حداکثر مجموع وام ‌ها و اعتبارات بانک ها به طور کلی یا در هر یک از رشته‌های مختلف

– تعیین شرایط کلی اخذ وام بانک ‌ها از اشخاص و صدور گواهی سپرده.

دیدگاه خود را بیان نمایید

برای ثبت دیدگاه تکمیل بخش های ستاره دار الزامی میباشد.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.